Μιά πρόχειρη σκέψη πού θά ἀνακοινώνεται ἐδώ, σέ ἕνα blog, μέ τόν χαρακτήρα σημείωσης, ἴσως ἀντικαταστήσει, στή συνθήκη συγκρότησης τοῦ προσώπου, μέρος τῶν δοκιμῶν πού προορίζονταν γιά ἕνα βιβλίο. Κάτι σχετικό μέ τόν τρόπο τῆς ἐκτύπωσης, τό ἴχνος, τήν πρόσβαση ἀφορᾶ τήν ἴδια τή σκέψη, τήν ροή της τήν ἀποκρυστάλλωσή της καί τό τέλος της. Χωρίς τήν συνείδηση τῆς ἀνεπάρκειας δέν μποροῦμε νά σκεφθοῦμε πλέον καθόλου. Ἡ σκέψη εἶναι τεκμήριο ἀνεπάρκειας, συνειδητή ἐργασία μπροστά σέ ὁδούς, στό τέλος τῶν ὁποίων βρίσκεται ἀποδεδειγμένα ἀδιέξοδο. Τό ὅριο τῆς σκέψης ἡ ἐσωτερική της βαθιά ἀνοησία, νεύει πρός κάποια ἐπικίνδυνη ματαιότητα καί πρός κάποια ματαίωση ἐπίσης ἀνησυχητική. Ἡ σκέψη κινδυνεύει νά βρεθεῖ μπροστά σέ ἕνα δύσκολο δίλημμα: νά εἶναι εἴτε ἐργαλειακή εἴτε ἀνόητη. Ὡστόσο τό πεδίο τῆς σκέψης εἶναι κατ' ἐξοχήν ἐκεῖ ὅπου ἀναζητᾶται ἕνα ἐργαλειακό μυστικό σέ ὅ,τι παραμένει ἀκόμη ἀνόητο. Τό λαμπρότερο πεδίο τῆς σκέψης μποροῦσε νά εἶναι κάποιος χρόνος παύσης μέσα στήν ἀνοησία, ὅπου τό ἀνόητο αἰφνίδια ἀποδεικνύεται ὀρθό.
Ἡ παρατήρηση αὐτή (πού ἀφορᾶ τόν λόγο ἐν γένει ἀλλά περισσότερο τόν ἰδιαίτερο χαρακτήρα τοῦ λόγου σήμερα) δέν εἶναι ἄσχετη ἀπό τόν τρόπο διατύπωσης καί ἀπό τόν τρόπο παρουσίασης καί ἀποκρυστάλλωσης τῆς σκέψης σέ γλώσσα κάπου. Ἡ ἀποκρυστάλλωση γίνεται κάπου. Ἡ wiki ἐκδοχή τοῦ "σχηματισμένου" λόγου, ἕτοιμη νά καταρρεύσει καί νά ἀνασυστήνεται συλλογικά, προσανατολίζει μέ ἰδιαίτερο τρόπο κάποια ἀνάγνωση τοῦ γραπτοῦ πού ἡ ἴδια προσκομίζει στά μάτια τοῦ ἀναγνώστη. Δέν πρόκειται γιά ἕνα κείμενο πού θεσμίζεται μέ εὐστάθεια μπροστά σέ ἀναγνῶστες πού το διαβάζουν παθητικά. Τό ὅτι ὁ ἀναγνώστης ἔχει τήν δυνατότητα νά προτείνει ἀλλαγές στό κείμενο, ὅτι κάθε ἀλλαγή πού προτείνει ἀφήνει τό ἴχνος της σέ κάποια καταγραφόμενη ἱστορία τοῦ κειμένου μᾶς κάνει νά μποροῦμε νά πουμε ὅτι τό wiki κείμενο εἶναι διαφορετικό ἀπό ἐκεῖνο πού γνωρίζαμε. Ὁ λόγος μέσα σέ αὐτό, καταγεγραμμένος ἔτσι, δέν εἶναι ὁ ἴδιος πού γνωρίζαμε διαβάζοντας ἕνα βιβλίο.
Ἀντίστοιχα σέ ἕνα blog γράφουμε πάνω σέ ἕνα ἡμερολόγιο. Ἡ προχειρότητα εἶναι δεδομένη ἀλλά καί ἡ δυνατότητα ἐπιστροφῆς καί ἐπιδιόρθωσης τῶν "κειμένων" εἶναι καθοριστική. Εἶναι ἀκόμη κείμενα τά κείμενα; Κεῑνται κάπου μέ τήν ἀσφάλεια πού θα προσέφερε ἡ σταθερή ἀναφορά ἑνός ἐντύπου; Γράφω καί δημοσιεύω αὐτές τίς λέξεις. Ἴσως σέ λίγο ἤ ἀργότερα ἤ κάποτε ἀποφασίσω νά τίς σβήσω, νά τίς ἀφήσω νά μείνουν κρυφές στό βάθος τοῦ blog ἤ νά τίς παραλλάξω. Τί μένει σταθερό σέ αὐτό τό νέο δυναμικό τρόπο γραφῆς ἐν σχέσει πρός τόν γραπτό λόγο τοῦ παρελθόντος; Ἡ ἱστορία τῶν κειμένων πού γράφονται: φύλάσσεται στό προσεκτικά διαμορφούμενο ἀρχεῖο τοῦ Διαδικτύου. Προτάσεις τίς ὁποῖες αἰῶνες φιλοσοφικοῦ στοχασμοῦ ἀγωνίστηκαν νά ἀποδείξουν, ὅτι δηλαδή ἡ φαινόμενη σταθερότητα τῶν κειμένων εἶναι φάλκιδη, ὅτι τό ἑκάστοτε νόημα παραλλάσσεται μέ τήν ἀνάγνωση, ἐπανατοποθετοῦνται σέ ἄλλο σκηνικό περιβάλλον. Ποιά εἶναι ἡ κριτική, καυστική δύναμη τῆς ἀποδόμησης, παραδείγματος χάριν, ὅταν το περιβάλλον ἀναφορᾶς εἶναι ἐξ ἀρχῆς, τόσο συχνά, ἤδη ἀποδομημένο; Ὅταν τό περιβάλλον τῆς δράσης δέν εἶναι τό κείμενο σταθεροποιημένο κάπου;
Ὁ λόγος ἔχει περιθώριο γιά μεταβολές, ἡ εἰκόνα του δέν εἶναι ἡ σταθερή εἰκόνα πού ἐκφράζει ἕνα τελικό συμπέρασμα ἤ πού παίζει μέ τήν παραίτηση ἀπό τό συμπέρασμα. Ἡ παραπομπή στά ἴχνη τοῦ ἐνεργοῦ ἀρχείου πού προσφέρει τό διαδίκτυο εἶναι ἀνανεωτική γιά τήν ἐπανατοποθέτηση τῶν ἠθικῶν πού ζητᾶ ὁ λόγος γραμμένος σέ ἐνεργούς εὔπλαστους ἱστούς καί ὄχι πλέον σέ σταθερές ὑλικές ἐπιφάνειες.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
No comments:
Post a Comment